Ja wiem, że wakacje, że piękna pogoda… (chociaż w tym roku coś różnie z nią bywa:P), ale nie zwalniamy tempa! 😀
Lecimy dalej z angielskimi formami czasowymi! Dziś pod lupę bierzemy Present Perfect – formę, z którą baaaaardzo wielu moich Kursantów ma problemy. Przy okazji przypominam, że już w najbliższy czwartek 09.07. o godz. 16:00 możecie obejrzeć kolejną mini-lekcję angielskiej gramatyki na żywo na naszym fanpage’u [KLIK]. Będę omawiać formę Past Continuous (o której poczytać możesz w tym wpisie) – zatem będzie to doskonała możliwość powtórki i utrwalenia tego tematu 🙂
Zacznijmy standardowo od samej nazwy:
Present – teraźniejszy
Perfect – aspekt dokonany
Zatem już na początku napotykamy na pierwszą przeszkodę w „ogarnięciu” tej formy – jak to teraźniejszy i dokonany jednocześnie? To tak można?! 😛
Otóż forma Present Perfect nie funkcjonuje jako czas teraźniejszy w naszym – polskim – rozumowaniu. To określenie „Present” w nazwie to raczej informacja, że ta forma NAWIĄZUJE do teraźniejszości. I tak to sobie zapamiętaj 🙂
Konstrukcja zdań:
TWIERDZENIE:
+ HAVE/HAS* + CZASOWNIK+ED/CZASOWNIK W III FORMIE + RESZTA ZDANIA
*dla he/she/it
PRZECZENIE:
+ HAVEN’T/HASN’T + CZASOWNIK+ED/CZASOWNIK W III FORMIE + RESZTA ZDANIA
PYTANIE ZAMKNIĘTE:
HAVE/HAS + + CZASOWNIK+ED/CZASOWNIK W III FORMIE + RESZTA ZDANIA
PYTANIE OTWARTE:
[ZAIMEK] + HAVE/HAS + + CZASOWNIK+ED/CZASOWNIK W III FORMIE + RESZTA ZDANIA
Jeżeli nie do końca rozumiesz różnicę między pytaniami zamkniętymi i otwartymi, zajrzyj do wpisu o Present Simple – tam jest to wyjaśnione [KLIK].
Listę czasowników nieregularnych znajdziesz tutaj [KLIK].
Dobrze! Teoria – czyli tworzenie zdań w formie Present Perfect – już opanowana (mam nadzieję):D Zatem teraz pora na większy challenge, a mianowicie….
Kiedy użyję Present Perfect?
Zazwyczaj gdy objaśniam tę formę moim Kursantom na zajęciach, zaczynam od zwrócenia ich uwagi na fakt, że w przełożeniu na język polski zdania w Present Perfect będą miały dwie formy:
- przeszłą dokonaną;
- teraźniejszą.
Pewnie teraz to dopiero łapiesz się za głowę z takim „whaaaaaaaaaaaaat?!” w oczach 😛 Wiem, że to wydaje się dość skomplikowane i sprzeczne, że jedna forma czasowa w angielskim może przybrać dwie formy czasowe w polskim. Ale tak jest i kropka 😉
Zatem teraz na tych formach się skupmy. Pokażę Ci która forma łączy się z konkretnym kontekstem użycia Present Perfect w języku angielskim.
- Polska forma przeszła dokonana – gdy mówimy, że coś się wydarzyło/coś zrobiliśmy – ALE! nie mówimy kiedy, nie wynika to konkretnie z kontekstu wypowiedzi/rozmowy, nie jest to po prostu w tej chwili ważne – ważne jest to, że to się po prostu stało – np. Mój mąż kupił sobie tablet.
- Polska forma teraźniejsza – gdy mówimy, że coś się dzieje/coś robimy OD JAKIEGOŚ CZASU – UWAGA! to „od jakiegoś czasu” musi być wówczas określone w zdaniu/kontekście wypowiedzi – np. Jestem mężatką OD 3 LAT.
I tyle 😀 Nie taki diabeł straszny, co? 😛
Jak to ogarnąć?
Pamiętasz, jak we wpisie o Past Simple [KLIK] bardzo mocno podkreślałam, że aby poprawnie użyć tej formy w języku angielskim, MUSIMY albo bezpośrednio w zdaniu, albo w kontekście wypowiedzi PODAĆ MOMENT Z PRZESZŁOŚCI, w którym dana czynność/sytuacja miała miejsce?
Teraz już chyba rozumiesz dlaczego? 😉
Otóż właśnie dlatego, że w angielskim jest jeszcze forma Present Perfect, której użyjemy w polskich zdaniach również zawierających formę przeszłą dokonaną czasownika (jak w Past Simple) Z TĄ RÓŻNICĄ, że w przypadku Present Perfect NIE WIEMY kiedy dokładnie coś miało miejsce.
Zazwyczaj to, że „nie wiemy” wynika z faktu, że po prostu na dany moment wypowiedzi ta informacja nie jest ważna. Liczy się efekt 😉 Jak w moim przykładzie o moim mężu, który kupił sobie ten nieszczęsny tablet (:P). Nie zależy mi na tym, żeby Ci powiedzieć kiedy tego zakupu dokonał. Chcę Ci po prostu obwieścić, że coś takiego zrobił i w efekcie ma superdrogi gadżet (czy przydatny….? nie wiem 😛 Ważne, że mąż szczęśliwy:P).
Żeby pokazać Ci wyraźniej różnicę, posłużę się przykładami:
a. My husband bought a tablet 2 weeks ago. (Past Simple – bo mówię kiedy to zrobił i akurat w tym momencie jest to ważna informacja, zatem zamieszczam ją w zdaniu) – polski: Mój mąż kupił tablet 2 tygodnie temu.
b. My husband has bought a tablet. (Present Perfect – bo nie mówię kiedy to zrobił i w tym momencie zupełnie nie jest to istotne; liczy się dla mnie teraz tylko to, żeby powiedzieć Ci, że to zrobił) – polski : Mój mąż kupił tablet.
Jak zatem widzisz, formy Past Simple i Present Perfect mają takie same tłumaczenie na język polski. Zmienia się tylko (albo raczej AŻ) kontekst wypowiedzi i to, jaką informację ja tak naprawdę chciałam Ci przekazać.
Drugi kontekst użycia Present Perfect – czyli gdy w języku polskim pojawia się forma teraźniejsza czasownika – to zawsze będzie sytuacja, która zaczęła się w przeszłości i trwa do dziś. Tutaj może się mieszać (i zazwyczaj tak jest!) z formą Present Simple, która również w tłumaczeniu na polski ma teraźniejszą formę czasownika. Jak zatem „wyczuć” różnicę?
Ponownie najlepiej zobrazować to na przykładach:
a. I work as a teacher. (Present Simple – bo po prostu stwierdzam fakt dotyczący pewnej „stałej” w moim życiu, jaką jest mój zawód) – Pracuję jako nauczyciel.
b. I have worked as a teacher FOR 10 YEARS. (Present Perfect – bo tutaj już dodaję informację OD JAKIEGO CZASU to robię, jest to akurat teraz ważna informacja) – Pracuję jako nauczyciel od 10 lat.
Ponownie dwie różne formy czasowe w języku angielskim mają takie same tłumaczenie czasownika na język polski. Jaki z tego wniosek?
KONTEKST, KONTEKST I JESZCZE RAZ KONTEKST 😉
Wiem, że powtarzam do znudzenia, ale to jest „clue” zrozumienia angielskich form czasowych. W zależności od tego O CZYM MÓWIĘ i W JAKIEJ SYTUACJI padają moje słowa będę dobierać angielską formę czasową.
Przydatne określenia
Forma Present Perfect ma kilka „zaprzyjaźnionych” określeń czasowych, które pojawiając się w naszej wypowiedzi będą niejako „narzucały” użycie właśnie Present Perfect.
Te określenia to:
- since – polski: „od” – np. since 2007 – pamiętaj, aby zawsze łączyć z „punktem startowym” danej czynności – np. I have known my best friend since primary school. [Znam moją najlepszą przyjaciółkę od podstawówki.];
- for – polski „od/przez” – np. for 10 years – pamiętaj, aby zawsze łączyć z okresem czasu, przez który wykonujesz daną czynność (cały okres od początku aż do teraz) – np. I have been a teacher for 10 years. [Jestem nauczycielem od 10 lat.];
- already – polski: „już” w znaczeniu „już to zrobiłem i mam z głowy;)” – np. I have already booked my holiday. [Zarezerwowałam już swoje wakacje.];
- yet – polski: „jeszcze/już (to drugie tylko w pytaniu” – np. I haven’t done shopping yet. [Nie zrobiłam jeszcze zakupów.], Have you eaten your soup yet? [Zjadłeś już swoją zupę?];
- just – polski: „właśnie” – np. I have just made a coffee. [Właśnie zrobiłam kawę.];
- recently – polski: ostatnio – np. I’ve recently met my friends in the park. [Spotkałam ostatnio swoich znajomych w parku.];
- so far – polski: póki co – np. My daughter has learnt crawling and standing so far. [Moja córka nauczyła się raczkować i stawać póki co.].
Tych wyrażeń jeszcze kilka by się znalazło, ale te z listy powyżej to takie „must-be-learnt” w przypadku Present Perfect 😉 Zatem jeżeli któreś z nich pojawia się w zdaniu, które chcesz wypowiedzieć, powinna zapalić Ci się w głowie lampka o nazwie „Present Perfect” właśnie 😀
Ufff…. dobrnęliśmy do końca lekcji – GRATULACJE! 🙂
Mam nadzieję, że teraz ogarniasz Present Perfect 😀
A jeśli nie, to w czwartek 16.07. będę prowadzić live’a na naszym fanpage’u [KLIK] na ten temat – być może taka forma bardziej do Ciebie „przemówi”.
Przypominam, że jeszcze tylko do 17. lipca możesz skorzystać z naszej Darmowej Konsultacji Językowej Online [KLIK]. Zatem jeżeli chcesz, abym osobiście wytłumaczyła Ci jakieś gramatyczne zagadnienie (i nie tylko – temat konsultacji zależy od Ciebie), zapisz się bez wychodzenia z domu! [KLIK]
A jeżeli masz ochotę w trakcie wakacji podszkolić intensywniej swój angielski, zachęcam do wykupienia jednego z naszych Pakietów Lekcji Online – pełną ofertę znajdziesz tutaj [KLIK].
Za tydzień powędrujemy do PRZYSZŁOŚCI!
Lecimy dalej MISTRZU!
STAY TUNED!
Love,
Iga
